Procedury w gabinecie kosmetycznym
Agnieszka Piaskowska
Procedury w gabinecie kosmetycznym – obowiązek, potrzeba?
Procedury w gabinecie kosmetycznym są nieodzownym elementem profesjonalizmu i bezpieczeństwa dla klientów. Są one obowiązkiem, czy może raczej potrzebą? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Bezsporne jest, że salon kosmetyczny powinien być miejscem czystym, higienicznym i zadbanych. W dzisiejszym świecie, gdzie moda i uroda często przeważają, gabinety kosmetyczne odgrywają niezmiernie ważną rolę. Poza nowoczesnymi zabiegami dostosowanymi do potrzeb klienta, wysoką jakością produktów i obsługi klienta, powinniśmy również rozważyć kwestię procedur.
Procedury Sanitarno – Higieniczne
Zgodnie z obowiązującymi przepisami i wymogami, niezbędnym minimum, które powinniśmy posiadać w dokumentacji salonu, są procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi w gabinecie kosmetycznym oraz procedury na wypadek przerwania ciągłości skóry. Jednakże, warto postawić na pełen zestaw procedur, takich jak:
- Ogólny plan higieny
- Procedura higienicznego mycia i pielęgnacji rąk
- Procedura higienicznej dezynfekcji rąk
- Procedura dezynfekcji skóry lub błoń śluzowych usługobiorcy poddawanych zabiegom
- Postępowanie z brudną bielizną
- Procedura mycia i dezynfekcji twardych, zmywalnych powierzchni
- Procedura dezynfekcji małych i trudno dostępnych powierzchni
- Procedura dezynfekcji powierzchni skażonych materiałem organicznym
- Procedura postępowania z odpadami medycznymi
- Procedura dezynfekcji i mycia narzędzi oraz sprzętu wielokrotnego użytku
- Procedura pakowania materiałów w opakowania papierowo-foliowe
- Procedura dotycząca podstawowych zasad sterylizacji
- Procedura przechowywania materiału i narzędzi po sterylizacji
- Procedura otwierania opakowań sterylnych
- Procedura postępowania po zranieniu
Plus jeżeli wykonujesz sterylizację, dodatkowo:
- Karta kontroli procesów mycia, dezynfekcji i przygotowania narzędzi
- Karta kontroli procesów sterylizacji
Zestaw procedur możesz przygotować sama, zainspirować się wzorami dostępnymi w internecie lub zakupić je tutaj .
Należy pamiętać, że niezależnie co wybierzesz, procedury trzeba dostosować do swojego salonu kosmetycznego – danych, wykonywanych czynności, obsługi klienta. Jeżeli zatrudniasz pracowników, powinni oni zostać zapoznani z wprowadzanymi procedurami.
Testy biologiczne Sporal A
Decydując się na zakup autoklawu, niesie to za sobą szereg obowiązków. Prowadzenie efektywnych procesów sterylizacji, etykietowanie pakietów zgodnie z wytycznymi, a także przechowywanie ich w szczelnie zamkniętych pojemnikach lub szufladach, tak aby zabezpieczyć je przed kurzem i wilgocią, to tylko niektóre z nich. Dodatkowo, musimy prowadzić i przechowywać dokumentację, a także wykonywać testy biologiczne, takie jak Sporal A.
Test biologiczny Sporal A stosuje się do okresowego sprawdzania efektywności procesu sterylizacji w autoklawie, co jest jednym z kluczowych zabezpieczeń dla zarówno pracowników, jak i pacjentów. Wskaźniki powinny trafić do laboratorium nie później niż 24 godziny po sterylizacji. Obecnie testy w autoklawie przeprowadza się co najmniej raz na kwartał, choć niektóre jednostki zalecają wykonanie ich raz w miesiącu. Wyniki testów są wymagane przez Sanepid podczas kontroli. Kontrole te powinny być przeprowadzane również po naprawie lub remoncie autoklawu. Wymaga się także stosowania testów, gdy autoklaw wykazuje nieprawidłowości w działaniu.
Zgodnie z najnowszym projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia dotyczącym szczegółowych wymagań sanitarno-higienicznych przy świadczeniu usług fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu i odnowy biologicznej, jeżeli ten wejdzie w życie, testy te będzie trzeba przeprowadzać nawet raz w tygodniu.
Aby ułatwić sobie te obowiązki i zaoszczędzić czas, warto rozważyć współpracę z firmą specjalizującą się w tym obszarze, na przykład Aquatest. Jako salon, również zdecydowaliśmy się na tę współpracę. Raz w miesiącu kurier dostarcza paczkę, w której znajduje się test do wykonania. Po trzech dniach kurier odbiera paczkę, a po około 24 godzinach mamy już dostępne wyniki w panelu klienta. Kosztowność tej usługi jest porównywalna do samodzielnego dostarczania testów do najbliższego laboratorium lub jednostki Sanepidu, jednak zaoszczędza nam to wiele czasu.
Jeśli chciałbyś przetestować tę usługę za symboliczne 1,23 zł w pierwszym miesiącu, kliknij tutaj.
My osobiście szczerze polecamy!
Kontrola sanepidu w salonie kosmetycznym
Bieżący i interwencyjny nadzór sprawują powiatowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które są właściwe terenowo dla miejsca działalności danego punktu. Kontrola Sanepidu opiera się na kilku dokumentach prawnych, które niewątpliwie warto poznać. Nadzór nad obiektami użyteczności publicznej, w tym również zakładami kosmetycznymi, fryzjerskimi, odnowy biologicznej, solariami i salonami tatuażu, sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. Działa ona na podstawie Ustawy z dnia 14.03.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1412).
Dodatkowo, zakłady kosmetyczne i fryzjerskie muszą przestrzegać przepisów prawnych zawartych m.in. w Ustawie o kosmetykach oraz Ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Zazwyczaj przedsiębiorcy otrzymują informację o planowanej inspekcji na siedem dni przed jej przewidywanym terminem. Jeżeli kontrola nie zostanie przeprowadzona w ciągu 30 dni od zawiadomienia, informacja o niej traci swoją ważność. Co ważne, Sanepid ma prawo przeprowadzić kontrolę bez uprzedzenia. W sytuacji, gdy istnieje podejrzenie, że warunki panujące w przedsiębiorstwie stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników lub klientów, czyli z tzw. „donosu” niespodziewana kontrola musi zostać przeprowadzona w ciągu dwóch dni od złożenia zawiadomienia.
Jak przygotować się na kontrolę i czy należy się jej bać?
Jeżeli spełniasz od samego początku wymagania, przestrzegasz procedur, w twoim salonie panuje porządek i czystość to nie ma się czego obawiać. Sposób, w jaki kontrolowany jest gabinet kosmetyczny, zależy w dużej mierze od rodzaju świadczonych w nim usług. Wymogi będą inne dla salonu fryzjerskiego, a inne dla placówki, która oferuje świadczenia zdrowotne, na przykład z zakresu rehabilitacji czy medycyny estetycznej. Poniżej najczęściej spotykane wymogi :
Początkiem wszelkich działań jest umowa najmu lokalu. Istotne jest, aby zawierała ona klauzulę dotyczącą wywozu odpadów komunalnych. Jeśli takiej klauzuli brakuje, powinieneś zawrzeć dodatkową umowę na ten cel.
Każda osoba świadcząca usługi powinna posiadać aktualną książeczkę sanitarno-epidemiologiczną lub orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych, a także przejść szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Kontroler może chcieć także sprawdzić protokoły kominiarskie, które potwierdzają sprawność systemu wentylacyjnego.
Większość lokali jest obecnie podłączona do miejskiej sieci wodociągowej. Jeśli twój lokal nie jest, potrzebujesz dodatkowo dokumentów potwierdzających wyniki badań jakości wody. (w salonie należy zapewnić dostęp do zimnej i ciepłej wody – nie ważne czy bezpośrednio czy przy użyciu podgrzewacza).
Wreszcie, kontroler może chcieć zweryfikować umowę z pralnią lub sposób prania odzieży pracowniczej, chodź np. u nas w trakcie kontroli nie było to sprawdzane. Za to Pani przeprowadzająca kontrolę patrzyła na wszystkie artykuły jednorazowe (w tym bieliznę zabiegową, rękawiczki, maseczki czy podkłady na łóżko etc i na to, że szafki i szafy do przechowywania tych materiałów oraz odzieży pracowniczej są prawidłowo opisane – odzież wierzchnia, odzież pracownicza, artykuły jednorazowe, środki czyszczące z oznakowanie substancji niebezpiecznych).
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W artykule 16, pkt 1 możemy przeczytać: „Osoby inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych podejmujące czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, są obowiązane do wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi”. W punkcie drugim zaś mamy dokładnie określone, jakie procedury muszą być opracowane: „Procedury, o których mowa w ust. 1, powinny regulować sposób postępowania przy wykonywaniu czynności, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, zasady stosowania sprzętu poddawanego sterylizacji oraz sposoby przeprowadzania dezynfekcji skóry i błon śluzowych oraz dekontaminacji pomieszczeń i urządzeń”.
Dodatkowo warto posiadać potwierdzenie zapoznania się z procedurami przez pracowników salonu – jeżeli takich zatrudniasz oraz Karty Charakterystyki używanych produktów. Z reguły takie karty można ściągnąć na stronach producentów lub poprosić o ich wydanie firmę, która dostarcza nam zamówienia.
W naszym przypadku kontrolerka poprosiła o prezentację najważniejszej procedury. Gdy zobaczyła, że mamy przygotowany segregator pełen szczegółowych procedur i kart charakterystyki, uśmiechnęła się szeroko i wpisała to do swojego protokołu.
Pamiętajcie, że dobrze przygotowane i zorganizowane dokumenty to podstawa. Nie tylko ułatwiają one pracę kontrolerom, ale również budują pozytywny wizerunek waszej firmy jako miejsca, które dba o jakość i przestrzeganie wszystkich niezbędnych standardów.
Jeżeli nie posiadasz autoklawu, a pakiety oddajesz zewnętrznej jednoste sterylizującej np. centralnej sterylizacji w szpitalu to wystarczy, że będziesz zbierać dokumenty potwierdzające przeprowadzenie procesu.
Jeśli jednak zdecydujesz się na zakup autoklawu, musisz pamiętać o kilku kwestiach. Sterylizatory o pojemności powyżej 10 litrów muszą posiadać paszport techniczny i są objęte obowiązkiem zgłoszenia do Urzędu Dozoru Technicznego. Informuje nas o tym Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu.
Każdy proces sterylizacji powinien być dokładnie udokumentowany, a odpowiednim miejscem do tego jest książka sterylizacji. Powinna ona zawierać następujące informacje:
- Datę procesu.
- Numer sterylizacji.
- Opis wsadu – informacje o tym, co konkretnie poddajemy sterylizacji.
- Wskaźnik kontroli – musisz określić, jakiego rodzaju wskaźników używasz. Testy klasy IV powinny być dołączane do każdego pakietu z narzędziami. Testy klasy V i VI można zapakować do tzw. pakietu reprezentatywnego i umieścić po jednym na półce autoklawu. Po zakończeniu procesu, testy należy wkleić do książki sterylizacji.
- Parametry sterylizacji – wydruk z autoklawu lub ręcznie zapisane dane dotyczące osiągniętej temperatury i ciśnienia podczas procesu sterylizacji.
- Podpis osoby, która przeprowadziła sterylizację.
Książkę sterylizacji możesz nabyć przez internet lub założyć swój własny zeszyt. Pamiętaj, że zgodnie z przepisami, musisz przechowywać tę książkę przez 10 lat.
Dodatkowo, warto przypomnieć o konieczności przeprowadzania wcześniej wymienionych testów Sporal, których wyniki również podlegają sprawdzeniu w przypadku kontroli.
Projekt rozporządzenia nad którym prace ciągle trwają zakłada dodatkowo, że osoby wykonujące sterylizację, będą zobowiązane do zdobycia uprawnień do tej czynności. Salony będą miały 2 lata na przystosowanie się do nowych przepisów. Ale obecnie jeszcze projekt nie obowiązuje i nie wiadomo kiedy wejdzie w życie. Początkowo miał to być rok 2020 ale w związku z pandemią, prace zostały odłożone na później.
Wszystkie stosowane kosmetyki i preparaty muszą być używane zgodnie z ich przeznaczeniem, a także mieć aktualną datę ważności. Przy otwieraniu każdego kosmetyku lub środka do dezynfekcji należy zanotować datę pierwszego użycia. Gdy uzupełniasz zawartość butelki, na przykład preparatu do dezynfekcji, konieczne jest odnotowanie daty uzupełnienia.
Dodatkowo, powinniśmy posiadać wcześniej wspomniane karty charakterystyki stosowanych produktów. W naszym przypadku, kontrolerka zaznaczyła w protokole marki kosmetyków używanych do zabiegów, a także wyrywkowo sprawdziła daty ważności środków do dezynfekcji i innych produktów dostępnych w salonie.
Odpady medyczne, to potencjalnie odpady niebezpieczne. Jako podolog, specjalista od makijażu permanentnego lub inny praktyk wykorzystujący jednorazowe, ostre narzędzia przerywające ciągłość naskórka, generujesz takie odpady. W takim przypadku, zgodnie z prawem, musisz podpisać umowę na wywóz i utylizację odpadów medycznych z odpowiednio wyspecjalizowaną firmą. Musisz również dostosować swoje stanowisko do właściwego postępowania z odpadami. Wszystkie ostre odpady, takie jak ostrza skalpeli, igły, dłuta, muszą być umieszczane w specjalnie do tego przeznaczonych i opisanych pojemnikach (kolor czerwony). Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. dotyczącym szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi, „odpady medyczne o ostrych końcach i krawędziach zbiera się w miejscu ich powstawania do pojemników jednorazowego użycia, sztywnych, odpornych na działanie wilgoci, mechanicznie odpornych na przekłucie lub przecięcie”. To wszystko ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa Tobie i Twoim pracownikom.
Jeśli chodzi o przechowywanie odpadów, masz dwie opcje. Pierwsza to, przechowywanie odpadów przez 72 godziny w temperaturze pokojowej, a następnie przekazanie ich firmie zewnętrznej. Druga opcja polega na przechowywaniu odpadów w lodówce, gdzie temperatura nie przekracza 10 stopni Celsjusza, jednak nie może to trwać dłużej niż 30 dni. W takim przypadku, firmę zewnętrzną wzywa się raz w miesiącu, a nie ja w przypadku pierwszym co 3 dni, oszczędzając tym samym na fakturach.
Wytwarzając odpady medyczne należy również zarejestrować się do systemu BDO i generować tam Karty Przekazania Odpadów na podstawie których firma zewnętrzna przyjeżdża po odbiór. W trakcie kontroli mogą zostać sprawdzone wydruki lub faktury potwierdzające odbiór.
i jeszcze raz czystość. Gabinet jako miejsce usługowe, musi być miejscem higienicznym. Ważny jest stan sanitarno-techniczny oraz sanitarno-porządkowy urządzeń, sprzętu i miejsca pracy. Używany sprzęt powinien posiadać atesty i certyfikaty. Preparaty do mycia lub dezynfekcji powinny być dostosowane do danej powierzchni i używane zgodnie z ich przeznaczeniem. Sprzątanie powinno odbywać się zgodnie z procedurami. W przypadku sterylizacji należy zachować ciąg dekontaminacyjny.
Ważna jest również chociażby naklejka/ plakietka o zakazie palenia tytoniu oraz e-papierosów. Za jej brak można otrzymać mandat.
Dodatkowo oznaczenie dróg ewakuacyjnych, apteczki, gaśnicy. Jeżeli salon jest monitorowany, to powinien być odpowiednio oznaczony, tak by klient na wejściu był o tym poinformowany.
Co na koniec kontroli ?
Każda kontrola przeprowadzana przez Sanepid zakończona jest sporządzeniem protokołu. W przypadku, gdy wszystko jest zgodne z przepisami, Twoim jedynym obowiązkiem jest podpisanie dokumentu. Jeśli jednak kontroler stwierdzi jakiekolwiek nieprawidłowości, możliwe są różne scenariusze.
Możliwe jest wezwanie do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości – prawdopodobnie będziesz miał na to 7 dni, po których nastąpi kolejna kontrola. Inna opcja to wystawienie mandatu (na początku są to zazwyczaj niższe kwoty) wraz z pouczeniem o konieczności naprawienia nieprawidłowości. Jeśli tych zaleceń nie przestrzegasz, kolejny mandat może być znacznie wyższy. W skrajnych przypadkach może zostać podjęta decyzja o niedopuszczeniu do dalszego prowadzenia działalności. Spokojnie jednak, do takiej sytuacji dochodzi tylko, gdy łamane są liczne wytyczne i zalecenia, co prowadzi do zagrożenia zdrowia lub życia pracowników lub klientów.
Podsumowując, wymagania formalne są liczne, ale jeżeli przestrzegasz ich od samego początku, dbasz o sprawność sprzętu oraz czystość i higienę pomieszczeń zabiegowych, a Twoi pracownicy przestrzegają wszystkich procedur, kontrola przebiegnie bez problemów.
Masz jakieś pytania lub opinie co do kontroli? Pisz śmiało 🙂 chętnie podpowiem, doradzę lub opiszę dokładnie jak wyglądało to u nas.